در پرورش قارچ اولین قدمی که باید برای شروع این کسب و کار پر درآمد بر داریم بحث آموزش این شغل است. مهم ترین مسئله این است که ما در ابتدا بدانیم پرورش کدام قارچ برای ما مناسب تر است.
همه ی ما وقتی می خواهیم یک کسب و کار را آغاز کنیم باید اول از همه در مورد کلیت آن شغل اطلاعات کافی را به دست بیاوریم و اگر تحقیق نکنیم و مستقیم وارد آن شویم حتما بعد از گذشت زمان به اشتباه بودن مسیر خودمان پی می بریم و احتمالا می گوییم: چرا به جای این مدل قارچ از نوع دیگری برای پرورش استفاده نکردم.
در این مقاله سعی کردیم به صورت خلاصه و مرحله به مرحله آموزش پرورش انواع قارچ را برایتان بیاوریم و به بیشتر سوالات شما در مورد پرورش قارچ پاسخ دهیم تا شما با خواندن آن به یک دید کلی و جامع از روش پرورش انواع قارچ ها به همراه نکات آن برسید و در قدم بعد، هر کدام را که با شرایط شما سازگار بود برای تولید انتخاب کنید و استارت بزنید، بنابراین اگر می خواهید بعد از مدتی که کار تولید قارچ را شروع کردید از مسیر خودتان پشیمان نشوید حتما تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.
روش پروش قارچ در منزل
روش پرورش قارچ در منزل یکی از بهترین انتخاب ها برای شروع این شغل است، دلیلش هم این است که اگر شما بخواهید با هر سرمایه و توان مالی وارد این شغل شوید حتما باید از روش پرورش قارچ در منزل استفاده کنید تا تمام نکات ریز این کار را به صورت دقیق یاد بگیرید.
مزیت های پرورش قارچ در منزل:
۱- در صورت شکست در بار اول ضرر نمی کنید
۲-هزینه پرورش در منزل بسیار پایین است
۳- تمامی نکاتی که در آموزش خود به صورت علمی یاد گرفته اید به شکل تجربی تست می کنید
۴- پرورش قارچ در منزل پتانسیل درآمدی بالایی دارد
۵- تمام مراحل این کار در منزل شخصی انجام می شود و رسیدگی به آن بسیار راحت است
۶- این شغل برای کسانی که شاغل هستند بسیار عالی است
۷- امکان پرورش انواع قارچ وجود دارد
۸- پرورش این محصول در چادر و یا کانکس امکان پذیر است
و بسیاری از مزایای دیگر
روش پرورش قارچ به صورت صنعتی
روش پرورش قارچ به صورت صنعتی یکی از روش های بسیار پردرآمد برای تولید کننده است، اگر ما بخواهیم به شکل صنعتی کار خود را آغاز کنیم اول از همه باید تا چند ماه در یک مرکز پرورش قارچ کار آموزی کنیم یا اینکه در خانه این کار را انجام داده باشیم.
پرورش قارچ به صورت صنعتی مستلزم رعایت موارد متعددی است که همه ی آنها در طرح های توجیهی پرورش قارچ در تناژ های مختلف آمده است و شما حتما باید از این طرح ها استفاده کنید.
مواردی مثل:
- مقدار پرورش (چند تن باشد)
- تجهیزات مورد نیاز شما برای هر میزان از تولید قارچ
- هزینه های ثابت شما
- هزینه های جاری
- تعداد سالن پرورش قارچ
- مقدار زمین مورد نیاز
- درآمد و سود شما از هر دوره پرورش
نکات مهم در ساخت سالن های صنعتی و استاندارد
جهاد کشاورزی برای ساخت سالن های صنعتی و استاندارد قوانین و مواردی را وضع کرده است که شما باید برای اخذ مجوز آنها را رعایت کنید. آن موارد به شرح زیر است:
۱- در ساخت سالن ها ی پرورش قارچ صنعتی باید حتما به جهت باد دقت کنیم و با استفاده از فیلتر مناسب جلوی گرد و خاک و آلودگی را بگیریم، البته در کشور ما بیشتر شمال به جنوب ساخته می شوند.
۲- مکان هایی که دارای آب و هوای گرم و خشک و غیر مرطوب هستند باید ساختمان پرورش قارچ را کامل عایق کنند تا دما و رطوبت تامین شود. مناطقی که هوای مرطوب و سرد دارند برای پرورش قارچ از امتیاز بیشتری برخوردار می باشند.
۳- کف محل و سالن پرورش قارچ باید صاف و با شیب کم به سمت وسط باشد تا آب راحت وارد فاضلاب شود
۴- سالن پرورش قارچ باید به صورت کامل عایق شود و به غیر از دریچه هایی که شما گذاشته اید از جای دیگر هوا بیرون نرود
۵- اگر بودجه شما اجازه می دهد از تری دی وال یا ساندویچ پنل با اندازه ۱۰ تا ۱۳ سانتی متر برای ساخت محل پرورش قارچ استفاده کنید
۶- اگر سالن پرورش شما از بتن است روی آن یک لایه رنگ پلیمری بزنید
۷- فرقی نمی کند که دیواره ها از چه جنسی ساخته شده اند ولی بهتر است سقف خود را با ساندویچ پنل بزرگ تر از دیوارها بسازیم
۸- بهتر است برای دریچه های هوا از دمپر اتوماتیک استفاده کنیم ( زمانی که فشار هوا بالا رود دریچه باز می شود و هوای اضافی خارج می گردد و این دریچه ها با فاصله یک متری از کف سالن و رو به روی یکدیگر ساخته می شوند)
۹- اگر عرض زمین پرورش قارچ ما زیاد باشد سالن ها در دو ردیف و رو به روی هم ساخته می شوند و اگر هم کم بود فقط در یک طرف
۱۰- به صورت اصولی و استاندارد سالن پرورش قارچ باید ۱۴ تا ۲۹ متر طول و ۷ متر عرض و ۳ تا ۳.۵ متر ارتفاع داشته باشد
۱۱- طبقه بندی سالن ها باید ۷۰ سانتی متر از درب ورودی و درب خروجی فاصله داشته باشد
۱۲- فاصله قفسه ها تا دیوار طرفین ۶۰ سانتی متر
۱۳- فاصله دو قفسه با هم ۱۰۰ سانتی متر
۱۴- عرض طبقه ها ۱۵۰ و هر ردیف ۴ طبقه است
۱۵- فاصله طبقات ۷۵ سانتی متر
۱۶- فاصله اولین طبقه از کف سالن ۲۵ سانتی متر
۱۷ – بهتر است آلیاژ قفسه ها از آلومینیوم باشد ولی لوله های گالوانیزه گوشتی ارزان تر هستند
۱۸- برای کف قفسه باید از سیم گالوانیزه استفاده شود.
آموزش کامل پرورش قارچ دکمه ای از صفر تا صد برای مشاهده ی محصول کلیک کنید.
هزینه و درآمد پرورش قارچ چقدر است؟
هزینه و درآمد پرورش قارچ از سوالات و دغدغه های اصلی افرادی است که می خواهند وارد این شغل شوند که ما در یک مقاله جدا بصورت کامل به این موضوع پرداخته ایم. اما نکته ی مهم این است که طبیعتا در شروع هر کسب و کاری چالش های مختلفی وجود دارد که با سرمایه مناسب می توان آنها را حل کرد.
در شغل پرورش قارچ اگر دید درستی از روند فعالیت پرورش داشته باشیم به راحتی می توانیم تشخیص دهیم که برای شروع به چه میزان هزینه و بودجه احتیاج داریم، این دید زمانی به وجود می آید که ما یک بار در مقیاس کوچک این شغل را انجام داده باشیم و برای شروع هم هیچ احتیاجی به هزینه های زیاد نداریم و با سرمایه اندک می توانیم اینکار را آغاز کنیم.
در مورد درآمد پرورش قارچ هم باید همیشه این را بدانید که این شغل در دسته ی مشاغل بسیار پر درآمد و با ریسک پایین قرار دارد و اگر شما طبق اصول علمی و تجربی جلو بروید به راحتی می توانیم کار خود را گسترش داده و قارچ را به کشور های دیگر صادر کنید و مسئله و نکته پر اهمیت فقط علاقه و تلاش شماست.
نحوه پرورش قارچ دکمه ای
نحوه پرورش قارچ دکمه ای در سالن پرورش قارچ نیاز مند طی کردن چند مرحله ی اصلی است که در ادامه، مراحل رشد قارچ داخل سالن پرورش را به شما توضیح می دهیم.
مراحل سالن پرورش قارچ به ترتیب زیر است:
– ریسه دوانی در کمپوست
– ریسه دوانی در خاک پوششی
– هوادهی
– باردهی
۱- ریسه دوانی(اسپان ران) در قارچ دکمه ای
ریسه دوانی در کمپوست یکی از مراحل رشد رویشی قارچ به حساب می آید و بعد از اینکه کمپوست ها وارد سالن پرورش قارچ شدند ریسه ها یا همان میسیلیوم از سطح بذر وارد کمپوست می شوند، اگر در این مرحله یک کمپوست مرغوب تهیه کرده باشیم و بتوانیم شرایط استاندارد را برای کمپوست خودمان فراهم کنیم حدود ۱۴ روز تا ۱۷ روز طول می کشد که این ریسه ها کل کمپوست را بگیرند و آن را سفید کنند.
در این مرحله یک کمپوست سفید شده با قطرات آب داریم و این نشانه خوبی است.
۲- ریسه دوانی در خاک پوششی
ریسه دوانی در خاک پوششی یا کیس ران از مراحل رشد رویشی در قارچ دکمه ای به حساب می آید.
زمانی که کمپوست ما سفید شد، طبیعتا ریسه ها احتیاج به یک محیط دیگر برای ادامه رشد خود دارند، به همین دلیل یک لایه خاک پوششی روی سطح بستر خودمان پخش می کنیم و اجازه می دهیم ریسه ها وارد خاک شوند.
ما در این مرحله از پرورش قارچ می توانیم عملیات رافلینگ یا شخم زدن را انجام دهیم، ولی در نتیجه باید زمانی که یک چهارم سطح خاک پوششی سفید شد وارد مرحله بعد شویم.
معمولا مرحله خاک دهی بسته به ابعاد سالن و سطح زیر کشت بین ۱ تا ۷ روز طول می کشد اما به این نکته توجه کنید در صورتی که ابعاد سالن شما کوچک باشد خاکدهی باید در یک روز به اتمام برسد زیرا در غیر این صورت ریتم رشد قارچ به هم خواهد خورد.
۳- روش هوادهی در پرورش قارچ
بعد از اینکه خاک پوششی ما توسط میسیلیوم ها سفید شد مرحله هوادهی در پرورش قارچ شروع می شود و باید کاری کنیم میسیلیوم ها دیگر رشد نکنند.
در این مرحله میسیلیوم ها باید از مرحله رویشی وارد مرحله زایشی شوند و ما به همین علت هوادهی را انجام می دهیم، در این زمان ما شرایط سالن پرورش قارچ (دما و رطوبت….) را تغییر می دهیم که به این کار شوک دهی هم می گویند.
در همین زمان است که اندام بارده قارچ شکل می گیرد و رشد می کند.
۴- باردهی
خود به خود وقتی که ما شرایط محیطی را تغییر دادیم میسیلیوم ها و ریسه ها دیگر رشد طولی ندارند و می خواهند به هم گره بخورند، تقزیبا ۷ تا ۸ روز بعد از شوک دهی وارد مرحله ته سنجاقی یا پین ها می شویم که اندام قارچ ما شروع به شکل گرفتن می کند.
دما، رطوبت، در این مرحله بسیار اهمیت دارد که باید دمای کمپوست ما تقریبا روی ۱۸ درجه و دمای هوا روی ۱۷ تا ۱۶ درجه سانتی گراد باشد.
در این مرحله دیگر می توانیم فلش اول(۳۵ تا ۴۰ روز بعد از کشت یا همان ورود کمپوست) قارچ را برداشت کنیم و بعد از آن که بستر را تمیز کردیم با یک فاصله زمانی فلش های دوم و سوم را هم می شود برداشت کرد .(در برخی از موارد تعداد فلش ها به ۴ یا ۵ مرحله هم میرسد.)
نکته: پرورش قارچ دکمه ای در کشور ما حدودا ۸ هفته طول می کشد
آموزش پرورش قارچ صدفی
روش پرورش قارچ صدفی به ۷ مدل مختلف تقسیم می شود که می توانیم متناسب با شرایط خودمان از هر کدام از این روش ها استفاده کنیم.
جالب است بدانید افرادی که قارچ صدفی را پرورش داده اند در طول زمان ابتکارات جالبی در نوع پرورش آن ایجاد کرده اند که می شود با در نظر گرفتن مکان پرورش، مقدار زمانی که پرورش دهنده برای این شغل دارد و مقدار هزینه ، از هر کدام از این روش های پرورش قارچ بهره ببریم.
۱- روش پرورش قارچ صدفی در جعبه چوبی
ما در این روش از پرورش باید از جعبه هایی استفاده کنیم که در برابر رطوبت هوا و کپک ها مقاومت دارند و اندازه آنها باید ۲۰*۳۵*۷۰ سانتی متر باشد.
ما در این جعبه های می توانیم ۱۱ تا۱۳ کیلو گرم مواد اولیه برای کشت قارچ صدفی جای دهیم و باید حتما قبل از شروع پرورش جعبه ها را در آب جوش ضد عفونی کنیم تا تمام میکروب های احتمالی از بین بروند.
حالا مراحل بعد را به ترتیب انجام می دهیم:
۱- یک لایه کاه و کلش را در کف بستر (جعبه) می ریزیم و آن را به سمت پایین فشار می دهیم تا اندازه و ارتفاع آن ۱۶ سانتی متر شود
۲- ریختن یک لایه مواد یا مایع قارچ به صورت یکسان
۳- ریختن دوباره یک لایه کاه و کلش تا سطح جعبه
۴- پوشاندن جعبه با پلاستیک
۵- گذاشتن آن در مکان و اتاق مناسب برای رشد میسیلیوم ها
۶- ایجاد منفذ روی پلاستیک برای مخلوط شد اکسیژن و دی اکسید کربن
۷- پاشیدن آب به شکل مه پاشی هر سه روز یک بار تا زمان سفید شدن میسیلیوم ها
۸- برداشتن پلاستیک و جدا کردن بستر کشت از جعبه ها و گذاشتن آنها در مکان مناسب
۹- رطوبت مورد نیاز برای زمان باردهی ۸۵ تا ۹۰ در صد و حرارت ۱۹ تا ۲۲ درجه سانتی گراد
۱۰- باید دو بار سطح پرورش را مه پاشی کنیم
۱۱- اگر همه چیز خوب باشد بعد از ۲۰ روز جوانه قارچ صدفی شکل می گیرد و بعد قارچ شروع به رشد می کند
۱۲- در این مرحله باید میزان هوادهی و نور محیط را زیاد کنیم
۲- روش پرورش قارچ صدفی در جعبه پلاستیکی یا سبد پلاستیکی
ما در این سبک از پرورش باید از جعبه های پلاستیکی که ظرفیت ۱۲ تا ۱۳ کیلو گرم کاه و کلش را دارد استفاده کنیم، باید توجه کنیم که روش پرورش در جعبه پلاستیکی کاملا مشابه جعبه های چوبی است.
یکی از معایب پرورش قارچ در جعبه های پلاستیکی هزینه بالای تهیه جعبه می باشد.
۳- روش پرورش قارچ صدفی به صورت دیواره ای یا توری فلزی
باید در این روش کاه و کلش بین دو لایه توری که بین میله فلزی وصل شده اند قرار گیرد. قطر مواد اولیه کشت باید بین ۲۵ تا ۳۰ سانتی متر باشد و اطراف این دیواره با پلاستیک پوشیده شود تا میسیلیوم ها رشد کنند و روی پلاستیک هم منفذ ایجاد می کنیم.
در این روش برای اینکه بستر پرورش خشک نشود هر چهار روز یک بار آن را آب پاشی کرده و زمانی که میسیلیوم های قارچ سفید شدند پلاستیک را به تدریج بر می داریم تا قارچ رشد کند.
نکته: یکی از مزیت های پرورش قارچ صدفی به شکل دیواره ای کوتاه بودن طول مدت دوره آن است اما فراهم کردن امکانات و تجهیزات آن زمان پر هزینه است
۴- روش پرورش قارچ صدفی در کیسه پلاستیکی
پرورش قارچ صدفی در کیسه پلاستیکی یکی از روش های رایج و معروف است که اکثر پرورش دهندگان از آن استفاده می کنند. در این نوع از پرورش ما از کیسه های پلاستیکی با مقاومت بالا استفاده می کنیم که ظرفیت آنها ۱۰ تا ۱۱ کیلو گرم کاه و کلش آماده شده است.
مراحل این روش به صورت خلاصه به ترتیب زیر است:
۱- ضد عفونی کردن کیسه های پلاستیکی با آب جوش
۲- کلش و مایه مورد نیاز پرورش را در داخل کیسه می ریزیم
۳- مایه زنی را انجام می دهیم
در روش پرورش قارچ صدفی در کیسه پلاستیکی مایع زنی به دو شکل انجام می شود.
روش اول:
۱- کاه و کلش و مایع قارچ را با اندازه مشخص مخلوط می کنیم و آن را فشار می دهیم تا کاملا فشرده شود تا هیچ منفذ و فضایی بین مایه و کاه نباشد
۲- مقدار کمی آب روی آن می ریزیم تا رطوبت به ۷۵ تا ۸۰ درصد برسد و بعد درب کیسه ها را می بندیم.
روش دوم: ( مایع زنی قارچ صدفی به صورت لایه لایه)
۱- کاه و کلش را در کیسه قرار داده و بعد آن را تحت فشار قرار می دهیم تا اندازه آن ۱۰ سانتی متر شود
۲- مایع را به چهار قسمت تقسیم می کنیم
۳- یک لایه یا قسمت را روی کاه و کلش می ریزیم
۴- ریختن یک لایه کاه و کلش روی آن به اندازه ۱۰ سانتی متر
۵- سر جمع پنج لایه کاه و کلش و چهار قسمت مایه داریم
۶- بستر ها حالت دایره ای و استوانه ای دارند و ارتفاع آن ها حدود ۵۰یا ۶۰ سانتی متر و قطر آن ۳۰ تا ۴۰ سانتی متر است
۷- هر کیسه ۱۰ کیلو گرم وزن و ۲۵۰ گرم مایع قارچ دارد
۸- وقتی کیسه ها پر شد کمی آب روی آن می ریزیم و درب کیسه را می بندیم
۹- پایین کیسه را سوراخ می کنیم تا آب اضافی در آن خارج شود
۱۰- کیسه ها را در مکان مناسب با درجه حرارت ۱۸ تا ۲۲ درجه سانتی گراد قرار می دهیم
۱۱- بعد از سه روز با توجه به رشد میسیلیوم ها چند سوراخ به قطر ۴ سانتی متر روی پلاستیک ایجاد می کنیم تا اکسیژن و دی اکسید کربن مخلوط شود
نکته : محل سوراخ ها را با پنبه ی خیس شده توسط یکی از سموم حشره کش(خیلی کم آغشته شود) می پوشانیم تا مکس سرکه و مکس خانگی وارد آن نشوند، در غیر این صورت این مگس ها تبدیل به کرم شده و باعث بیماری می شوند
۱۲- با رشد میسیلیوم ها سطح بستر شروع به سفید شدن می کند و باید هوادهی بیشتر شود
۱۳- رطوبت را بالا می بریم و هر ۴ روز یک بار آن را آب می دهیم
۱۴- رطوبت بین ۷۵ تا ۸۵ درصد و حرارت ۱۸ تا ۲۲ درجه سانتی گراد قرار می گیرد
۱۵- اگر شرایط مناسب بود بعد از ۲۰ روز سطح ما سفید رنگ می شود و بعد پنجه دوانی را انجام می دهیم
۱۶- با احتیاط بستر را از کیسه پلاستیکی جدا می کنیم ( آن را می بریم)
۱۷- بستر را روی قفسه های توری می گذاریم یا با طناب آن را آویزان می کنیم
نکته :یکی از مزایای آویزان کردن این است که از فضای پرورش قارچ خود بیشترین استفاده را می بریم
۱۸- در روز باید دو بار آن را مه پاشی کنیم، در مه پاشی کردن باید فشار کم باشد و این کار از بالا به سمت پایین انجام می شود
۱۹- اندازه آبیاری کردن ما کاملا به میزان رطوبت بستگی دارد
۲۰- زمان رشد جوانه قارچ، میزان اکسیژن و نور اهمیت دارد
نکته: در زمان رشد قارچ صدفی اگر میزان رطوبت و حرارت ما ناگهان تغییر کند عوارض بسیار زیادی روی قارچ خواهد گذاشت
۵- روش پرورش قارچ صدفی بصورت پایه ای
پرورش قارچ صدفی به صورت پایه ای به گونه ای است که یک میله یا لوله سوراخ دار در وسط قرار می گیرد و بعد کیسه های پرورش قارچ صدفی را دور آن می گذاریم. در این سبک از پرورش به علت تبادل خوب اکسیژن، قارچ صدفی با سرعت بیشتری رشد می کند.
۶- پرورش قارچ صدفی روی تنه یا کنده درخت
ما در این روش باید مراحل زیر را انجام دهیم:
۱- استفاده از کنده درخت
۲- کندن گودال در زمین به طول و عرض ۱۱تا ۱۶ سانتی متر
۳- ریختن بذر قارچ صدفی در گودال
۴- گذاشتن کنده درخت روی بذر قارچ
۵- ریختن دو لایه بذر قارچ صدفی روی کنده
۶- روی آن شاخ و برگ می ریزیم
۷- ریختن خاک روی آن
۸- میزان آبیاری باید ۳ تا ۴ بار در روز باشد
۹- نباید نور مستقیم و باد به کنده ها بخورد
زمان مناسب پرورش قارچ صدفی با کنده درخت در فصل بهار یا اول پاییز است و در اول پاییز تنه ها را در آب می گذاریم تا زیر آن آب جریان داشته باشد.
وقت سرد شدن هوا قارچ صدفی شروع به رشد می کند و بعد آماده بهره برداری است.
روش وارد کردن بذر قارچ در تنه درخت
روش وارد کردن بذر قارچ در تنه یا کنده درخت باید در محیط آزمایشگاهی انجام شود، اول تنه درخت را سوراخ می کنیم و میسیلیوم هایی که از قبل در محیط آزمایشگاه کشت شده اند را داخل سوراخ های تنه قرار می دهیم.
۷- پرورش قارچ صدفی به صوت پشته ای یا کپه ای
این مدل از روش پرورش قارچ به صورت لایه لایه است و یک لایه بستر قارچ و یک لایه بذر قرار می گیرد و در مرحله بعد روی پشته ها را با پلاستیک می پوشانیم، زمانی که قارچ شروع به رشد کرد پلاستیک را کنار می گذارند.
نکته:از معایب این روش بالا بودن امکان آلودگی محصول است
آموزش پرورش قارچ گانودرما
اولین نکته در مورد آموزش پرورش قارچ گانودرما انتخاب مکان است، ما حتی می توانیم به راحتی قارچ گانودرما را در خانه پرورش دهیم.
برای پرورش گانودرما می شود ازمحیطی مثل انباری، پارکینگ، حیاط، زیرزمین و هر فضایی که فکرش را کنید استفاده کنیم. قارچ گانودرما با هر نوع شرایط آب و هوایی سازگار است و این یک ویژگی خوب برای این قارچ محسوب می شود.
ما در ده مرحله روش پرورش قارچ گانودرما را به شما آموزش می دهیم:
مرحله اول:
بهتر است جنس دیواره های مکان پرورش سیمانی و یا سرامیک باشد و تا جایی که امکان دارد از دیواره های گچی استفاده نکنیم.
مرحله دوم:
باید برای محیط پرورش گانودرما قفسه بندی ایجاد کنیم، شما می توانید با هر چیزی که در دسترستان قرار دارد قفسه ها را بسازید، ولی اگر جنس قفسه ها از گالوانیزه باشد بهتر است و گالوانیزه در برابر رطوبت و زنگ زدگی مقاومت بالایی دارد.
نکته: در پرورش قارچ گانودرما ارتفاع قفسه ها اهمیت ندارد و شما بعد از خرید کمپوست آنها را روی قفسه ها به صورت عمودی یا افقی قرار دهید و از همه ی فضای موجود استفاده کنید
مرحله سوم:
تمیز کردن و ضد عفونی مکان پرورش گانودرما
مرحله چهارم:
در این مرحله باید تجهیزاتی مثل لوازم سرمایشی و گرمایشی را تهیه کنید، البته در خیلی از شهرهای ایران اصلا به وسایل گرمایشی احتیاجی نیست و برای رطوبت و جریان هوا در مکان های کوچک از رطوبت ساز معمولی و برای سالن های صنعتی از هواساز استفاده می شود.
مرحله پنجم:
کمپوست خریداری شده را در جای خنک قرار می دهیم و بعد از اینکه دمای آن پایین آمد بذر گانودرما را روی کمپوست می ریزیم و مدتی صبر می کنیم تا میسلیوم ها رشد کنند و رنگ ریسه ها از قهوه ای به سفید تبدیل شود.
مرحله ششم:
زمانی که میسلیوم نصف کیسه را گرفت قسمت بالای کیسه ها را می بریم تا قارچ بهتر رشد کند و هوادهی صورت بگیرد.
مرحله هفتم:
حال رطوبت را به ۸۵ درجه برسانیم و روزانه دو بار قارچ ها را آبیاری می کنیم و به صورت عادی بعد از یک هفته کلاهک قارچ گانودرما مشخص می شود.
مرحله هشتم:
زمانی که رنگ سفید کلاهک به رنگ زرد درآمد برداشت اولیه آغاز می شود
مرحله نهم:
در این مرحله دما و رطوبت را کم می کنیم و کلاً از شروع پرورش قارچ گانودرما تا برداشت آن یک ماه طول می کشد.
مرحله دهم:
زمانی که برداشت قارچ انجام شد آن را در محدوده دمای ۳۳ تا ۴۸ درجه خشک و بعد باید در مکان خنک نگهداری شود
نکته: قارچ گانودرما بعد از برداشت باید سریع مصرف شود
روش پرورش قارچ کفیر به چه شکل است؟
قارچ کفیر هم جزو قارچ های بسیار معروف در سراسر جهان است،که ما در این مقاله قصد توضیح خواص آن را نداریم، بلکه می خواهیم روش های پرورش این قارچ را به شما توضیح داده و شما می توانید این قارچ را بسیار راحت در خانه پرورش دهید.
مقدمات لازم:
۱- قاشق چوبی یا اگر نشد پلاستیکی
۲- نیم لیتر شیر
۳- یک تنگ شیشه ای یک لیتری
۴- سبد پلاستیکی برای جداسازی قارچ از مایع
۵- دو قاشق قارچ کفیر(حدودا ۲۸ گرم)
۶- زمان مورد نیاز ۲۴ ساعت
قدم اول:
۲۸ گرم قارچ کفیر (دانه کفیر) را در سبد قرار دهید
قدم دوم:
شستشوی قارچ کفیر با یک لیوان آب بدون کلر(آب معدنی)
قدم سوم:
کفیر ها را در تنگ شیشه ای قرار دهید( برای استفاده مجدد نیاز به شستشو نیست)
قدم چهارم:
شیر را داخل تنگ بریزید و آن را کامل پر نکنید و پنج سانت از ظرف خالی بماند ( قبل از اینکه شیر را اضافه کنید حتما باید آن را کمی بیرون از یخچال قرار دهیم تا دمای آن با بیرون یخچال برابر شود)
قدم پنجم:
مواد را ۲۰ ثانیه هم بزنید
نکته: شیر مورد استفاده باید پاستوریزه باشد و نباید از شیر های پاکتی استفاده کنیم که مدت نگهداری بالا دارند و بهتر است از شیر های طبیعی استفاده کنید.
قدم ششم:
درب تنگ یا ظرف شیشه ای را با پارچه یا درب خودش ببندید و آن را در مکان تاریک مثل کابینت قرار دهید
قدم هفتم:
دمای محیط باید ۲۱ تا ۲۳ درجه باشد و ۲۴ ساعت صبر کنید
قدم هشتم:
بعد ۱۲ ساعت دانه های آن به رنگ زرد و کشکی شکل در می آید و این نشان دهنده آن است که شیر شما در حال کفیر شدن است
قدم نهم:
بعد از ۲۴ ساعت کفیر آماده است و برای جدا کردن شیر از دانه ها هم از سبد سوراخ دار استفاده کنید و با یک قاشق آرام آن را هم بزنید تا مایع از مواد قارچ جدا شود
مدت نگهداری کفیر ده روز در یخچال می باشد
آموزش کشت قارچ شاه صدف (ارینجی)
در کشور ما مردم شناخت خیلی زیادی نسبت به قارچ شاه صدف ندارند و به همین خاطر فعلا کشت این قارچ صرفه اقتصادی ندارد، مگر اینکه در زمینه پرورش قارچ شاه صدف فرهنگ سازی شود.
اما در اینجا به صورت خلاصه تولید این نوع قارچ را برای شما بیان می کنیم.
کشت قارچ شاه صدف( ارینجی) به چه شکل انجام می شود؟
در سراسر جهان قارچ شاه صدف به دو صورت پرورش داده می شود:
۱- پرورش قارچ شاه صدف در کیسه های پلاستیکی:
- استفاده از کیسه ای از جنس پلی اتیلن یا پلی پروپین
- ۳ کیلو گرم مواد کشت را در هر کدام از کیسه ها می ریزیم
- کیسه های کشت قارچ شاه صدف را به صورت عمودی در طبقات قرار می دهیم (در زمان برداشت می توان از هر دو سمت کیسه قارچ ها را بچینیم)
۲- پرورش قارچ در بطری های پلاستیکی:
- استفاده از بطری از جنس پلی پروپیلن
- حجم بطری باید ۸۴۰ تا ۱۰۴۰ میلی لیتر باشد
- در زمان سفید شدن بستر قارچ شاه صدف درپوش بطری ها را بر می دارند
- بعد بیرون آمدن از بطری زمان برداشت آن فرا می رسد
نکات مهم در تولید قارچ شاه صدف( ارینجی)
- چیدن کیسه ها به دو شکل عمودی و افقی صورت می گیرد
- دمای محیط کشت قارچ ۲۳ درجه سانتی گراد است
- به مدت ۳۰ روز رطوبت ۸۰ درصد و در این مدت فضا باید تاریک باشد
- در مرحله برداشتن درپوش بطری یا پلاستیک قارچ شاه صدف، باید ضد عفونی انجام گیرد
- زمانی که قارچ وارد مرحله رشد می شود حتما باید شوک دهی را انجام دهیم( شوک دما اکسیژن و نور)
- در پایان مرحله رشد هوای سالن تهویه می شود تا اکسیژن به قارچ برسد
- بعد از مرحله رشد دما باید ۱۸ درجه سانتی گراد قرار گیرد، به مدت ۹ ساعت تمام سالن روشن شود تا قارچ وارد مرحله زایش شود
- در مرحله ته سنجاقی شدن قارچ، رطوبت در محدوده ۸۳ تا ۸۹ درجه سانتی گراد قرار گرفته و بعد از گذشت ۷ تا ۱۱ روز اولین قارچ ها تولید می شود
- معمولا در روش پرورش قارچ شاه صدف فقط یک مرتبه آبیاری را انجام می دهند و آن هم بعد از برداشت اول است
- اندازه آبیاری در تولید قارچ شاه صدف ۴۰ تا ۶۰ میلی لیتر در هر کیلوگرم از بستر پرورش است
- تحت هیچ شرایطی ۲۴ ساعت قبل از برداشت نباید آبیاری را انجام دهیم و اگر هم این کار انجام شد باید هوای بیشتری را وارد محیط پرورش کنیم تا قطرات آب روی قارچ نماند و آنها را لک نکند
نحوه پرورش قارچ شیتاکه
پرورش قارچ شیتاکه به دو صورت قدیمی و مدرن انجام می شود که هر کدام را به ترتیب برای شما بیان می کنیم:
روش پرورش قارچ شیتاکه به صورت قدیمی یا سنتی
- برای این کار تعدادی چوب فراهم کنید
- چوب ها به قطعات ۹۰ سانتی تقسیم می شوند
- قطر تنه درختان باید بین ۱۰ تا ۱۶ سانتی متر باشد
- روی چوب ها را تمیز کنید
- تنه ها را به مدت ۳۰ روز در هوای آزاد و دور از نور مستقیم آفتاب قرار دهید
- بعد از ۳۰ روز عمل تلقیح شیتاکه بر روی تنه درختان انجام می شود
- مناسب ترین نوع چوب برای پرورش شیتاکه چوب بلوط می باشد
- زمان برداشت قارچ شیتاکه در این سبک ۲ سال است اما بعد از آن تا ۶ سال به شکل دوره ای می توانید قارچ را برداشت کنید
.
یک ویدئوی جالب از کشت قارچ شیتاکه به روش سنتی
.
روش تولید قارچ شیتاکه به روش مدرن
- برای بستر پرورش قارچ از خاک اره استفاده می شود
- خاک باید با کلش و سبوس برنج مخلوط شود(البته میزان مواد تکمیل کننده خاک اره در مناطق مختلف فرق دارد)
- بعد از مخلوط کردن خاک اره با مواد گفته شده مواد بستر را باید در کیسه پلاستیکی که جنس آن پروپیلن است می ریزیم
- بستر پرورش قارچ ما یا همان کیسه ها باید کاملا با ماده ی اتوکلاو با دمای ۱۲۰ درجه و مدت ۳۵ دقیقه تمیز و ضد عفونی شده باشد
- حالا باید منتظر باشیم تا دمای کیسه ها پایین بیاید
- زمانی که دمای آن پایین آمد مواد درون کیسه پلاستیکی را با بذر قارچ مخلوط می کنیم
- تمامی کیسه ها تا ۳۰ روز در جای تاریک قرار می گیرند
- باید دمای محیط در این ۳۰ روز ۲۰ الی ۲۴ درجه سانتی گراد باشد(در این مدت قارچ ریشه میزند)
- بعد از ۱۲۰ روز میسلیوم ها کل بستر ما را می پوشانند(اگر در زمان رشد میسلیوم بستر ما در جای تاریک باشد در سرعت رشد آن بسیار تاثیر دارد)
- زمانی که کلاهک قارچ شیتاکه دیده شد عمل نور دهی باید انجام شود
- بعد از دیده شدن گره های قارچ شیتاکه باید سر کیسه ها را باز و روی بدنه ی پلاستیک تعدادی برش بدهیم(با وارد شدن هوای تازه دی اکسید کربن کاهش پیدا می کند)
- حالا پین دهی در قارچ آغاز می شود و رنگ قارچ ها قهوه ای خواهد شد
- در این مرحله برای انجام شوک دهی باید کیسه های پلاستیکی را روی آب به حالت شناور بگذاریم
- دما باید به ۱۸ یا ۹ درجه سانتی گراد برسد( در این مرحله به قارچ شوک وارد می شود)
- و در مرحله آخر زمان برداشت قارچ شیتاکه خواهد رسید
در زمان برداشت شیتاکه باید ساقه قارچ تا فلش پایانی بریده نشود و زمانی که فلش اول تمام شد به مدت ۱۴ روز و روزانه دو مرتبه آب پاشی انجام شود، این کار قارچ را برای فلش دوم آماده می کند
امتیاز پرورش قارچ شیتاکه با خاک اره چیست؟
- زمان مدت پرورش قارچ شیتاکه خیلی کوتاه تر است
- نسب به روش پرورش قارچ با تنه درخت ارزان تر تمام می شود
- محیط زیست کمتر آسیب می بیند
- مواد اولیه آن به راحتی در طبیعت یافت می شود
آموزش پرورش قارچ دنبلان (ترافل)
این قارچ از انواع بسیار کمیاب در سراسر جهان است و به همین دلیل قیمت بسیار بالایی دارد. ما هم به خاطر همین مسئله در این قسمت روش پرورش قارچ دنبلان یا ترافل را به شما توضیح می دهیم.
مراحل و نکات پرورش قارچ دنبلان یا ترافل به ترتیب زیر است:
- پیدا کردن یک محیط خوب که به سمت جنوب باشد و در فصل پاییز آفتاب به قارچ بتابد
- شیب زمین محل پرورش نباید بیشتر از ۱۴ درجه باشد
- نباید هیچ درختی در محل پرورش قارچ دنبلان قرار گیرد و درختان باید از محل پرورش دور باشند تا ریشه آنها به قارچ نرسد
- خاک مورد نظر برای پرورش دنبلان باید اسیدیته باشد و میزان آن۷/۵ تا ۷/۸ است و اگر بیشتر از این مقدار بود باید به خاک آهک بزنیم
- محل کشت را با دستگاه روتوتیلر شخم بزنید و عمق آن هم باید ۲۵ سانت باشد
- ۷ سانت از کمپوست را روی خاک می ریزیم
- دوباره تا ۲۶ سانت خاک را شخم می زنیم
- قارچ دنبلان را از مکان معتبر خریداری کنید
- باید این قارچ را در زمستان خریداری کنیم، چون زمان خواب قارچ است و در اول بهار آن را می کاریم
نکته: قارچ دنبلان در ریشه درخت بلوط و فندق وجود دارد
- گودالی به اندازه یک برابر عرض قارچ و عمق خود قارچ حفر می کنیم(فاصله بین گودال ها باید یک متر و ۸۲ سانت و بین هر ردیف ۳ متر و ۶۰ سانت باشد)
- قارچ را در داخل گودال بگذارید و آرام با دست دور آن را خاک بریزید و به دورش فشار دهید
- به روش آبیاری قطره ای قارچ ها را آبیاری کنید تا ریشه خشک نشود
- تمام علف ها ی اطراف قارچ دنبلان را از بین ببرید
- مدت زمان رشد قارچ دنبلان(ترافل) ۵ سال است(زمان پرورش بسته به نوع روش کاشت و محیط آن فرق دارد) و زمانی که در تابستان دور ریشه قارچ برآمدگی ایجاد شد می توان در زمستان آن را برداشت کرد و این زمان تقریبا آخر زمستان و اوایل بهار است و قارچ ده روزه خودش را نشان می دهد
نکته: روشی که ما در این مقاله در زمینه پرورش قارچ دنبلان آموزش دادیم از روش های قدیمی و سنتی پرورش این قارچ است، امروزه از روش های بسیار جدید و پیشرفته ای برای پرورش این قارچ استفاده می شود و ما به زودی در کاردارشو آموزش روش نوین پرورش دنبلان را برای شما آماده می کنیم و در سایت قرار می دهیم
نتیجه گیری
حالا که بصورت خلاصه با روش پرورش انواع قارچ و نکات آن آشنا شدید می توانید به راحتی متناسب با شرایط خودتان یک یا دو مدل قارچ را برای پرورش انتخاب کنید.
فقط فراموش نکنید که برای موفقیت و کسب درآمد میلیونی و بالاتر از آن، از راه این شغل باید اول پرورش خود را از میزان کم شروع کرده تا انچه آموزش دیده اید را عملا یک بار تجربه کنید و ریسک کار خود را به صفر برسانید.
امیدواریم هر چه زودتر شغل پر درآمد پرورش قارچ را شروع کنید و فرصت خود را از دست ندهید، چرا که از دست دادن فرصت چیزی به جز حسرت و عقب ماندگی در آینده برای شما نخواهد داشت.